“Ecotourism” ท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ต้องทำอย่างไร

การท่องเที่ยวเพื่อรักษาระบบนิเวศ หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ โดยมาจากคำภาษาอังกฤษว่า “Eco-tourism” ซึ่งเป็นคำผสมที่มาจากคำว่า Ecology กับคำว่า Tourism และนอกจากนี้ ในวงการท่องเที่ยว ยังมีการใช้คำศัพท์ภาษาอังกฤษอื่น ๆ อีกด้วย เช่น “Nature Tourism” หรือ “Green Tourism” แทนคำว่า “Eco-tourism” เพื่อเป็นการบ่งบอกให้เห็นว่า การท่องเที่ยวแบบยั่งยืนนั้น คือ การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ โดยมีสาระสำคัญดังนี้

1. แหล่งท่องเที่ยวส่งเสริม และพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ

ควรเป็นพื้นที่ธรรมชาติที่มีการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และสภาพแวดล้อม หรืออาจรวมไปถึงแหล่งประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และโบราณคดี ที่ปรากฏในพื้นที่ธรรมชาตินั้นด้วย

2. การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ทุกฝ่ายต้องรับผิดชอบ

ในการท่องเที่ยวเชิงนิเวศนั้น ถือเป็นการท่องเที่ยวที่ทุกฝ่ายต้องมีความรับผิดชอบต่อสภาพแวดล้อมธรรมชาติ และระบบนิเวศ โดยเป็นการท่องเที่ยวที่ไม่ทำลาย หรือทำให้ทรัพยากรธรรมชาติเสื่อมโทรม

3. การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ เน้นให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัส

โดยให้มีประสบการณ์กับสภาพแวดล้อมธรรมชาติโดยตรง รวมไปถึงเปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวได้ศึกษา และเรียนรู้ถึงสภาพแวดล้อมธรรมชาติ นอกจากจะได้รับความพึงพอใจแล้ว แถมยังเป็นการเสริมสร้างด้านจรรยาบรรณสิ่งแวดล้อม ในเชิงบวกอีกด้วย

4. การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ต้องเป็นการท่องเที่ยวให้ประโยชน์กลับคืนสู่ธรรมชาติ

ในขณะเดียวกัน จะสามารถเอื้อประโยชน์ต่อชุมชนในท้องถิ่น ทั้งทางตรง และทางอ้อม นอกจากนั้น ยังมุ่งเน้นไปที่คุณค่าของธรรมชาติ ลักษณะเด่น ที่เป็นเอกลักษณ์ของแหล่งท่องเที่ยว ซึ่งเป็นสิ่งดึงดูดนักท่องเที่ยว ที่ไม่ใช่เพียงแต่เน้นที่การเสริมแต่ง หรือการพัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ

 

องค์ประกอบ และวัตถุประสงค์ของการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ

ในการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ มีองค์ประกอบอยู่ 3 ประการคือ

1. สร้างจิตสำนึกเกี่ยวกับการอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
2. ความพึงพอใจนักท่องเที่ยว
3. การมีส่วนร่วมของในชุมชนท้องถิ่น

 

กิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ มีดังนี้

กิจกรรมหลัก

1. กิจกรรมการเดินป่า
2. กิจกรรมในการศึกษาธรรมชาติ
3. กิจกรรมถ่ายรูปธรรมชาติ
4. กิจกรรมส่องดูนก
5. กิจกรรมเที่ยวถ้ำ
6. กิจกรรมศึกษาท้องฟ้า และดูดาว
7. กิจกรรมล่องเรือ ตามแหล่งธรรมชาติ
8. กิจกรรมภายเรือคายัค เรือแคนู
9. กิจกรรมดำน้ำชมปะการัง
10. กิจกรรมดำน้ำลึก

 

กิจกรรมเสริม

1. ชมทิวทัศน์ธรรมชาติ ในบรรยากาศที่สงบ
2. ขี่จักรยานตามเส้นทางธรรมชาติ
3. กิจกรรมปีนเขา
4. กิจกรรมกางเต็นท์พักแรม
5. กิจกรรมเครื่องร่อนขนาดเล็ก
6. กิจกรรมล่องแพไม้ไผ่
7. กิจกรรมเที่ยวน้ำตก
8. กิจกรรมพักผ่อนรับประทานอาหารกลางธรรมชาติ

 

การท่องเที่ยวในเชิงนิเวศ ยังเป็นแนวคิดที่จะทำให้กิจกรรมการท่องเที่ยว ที่ช่วยส่งเสริมธรรมชาติศึกษา และการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศนี้ จะช่วยสร้างรายได้ ซึ่งรายได้ส่วนหนึ่งรัฐสามารถนำมาใช้ในโครงการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และความหลากหลายทางชีวภาพได้เช่นกัน

ซึ่งในขณะนี้ภาครัฐกำลังประสบปัญหาข้อจำกัดทางด้านงบประมาณ และนอกจากนี้แล้ว การท่องเที่ยวเชิงนิเวศยังเป็นการสร้างงานให้กับประชาชนในท้องถิ่น เพื่อเป็นการเพิ่มรายได้ และเมื่อประชาชนในท้องถิ่นมีรายได้เพิ่มขึ้น ก็จะช่วยลดความเป็นในการพึ่งพาทรัพยากรธรรมชาติในคนในท้องถิ่นได้