ช่วงฤดูหนาวที่ใครๆต่างก็พากันไปฟินกับความงามของเมฆหมอกบนดอยแม่ฮ่องสอน ซึ่งเป็นสถานที่ท่องเที่ยวในแถวหน้าของภาคเหนือ แต่ในช่วงหน้าร้อนที่ไม่มีทะเลหมอกให้ดูชม ที่แม่ฮ่องสอนก็ยังคงมีนักท่องเที่ยวแวะเวียนไปเยี่ยมชม หน้าร้อนวันนี้เราจะพาสายเที่ยวทุกท่านไปเยี่ยมชมถ้ำมหัศจรรย์แห่งหนึ่งในแม่ฮ่องสอน ถ้ำแห่งนี้คือถ้ำลอดที่ชาวเหนือต่างรู้จักกันดี เป็นถ้ำที่มีความสวยงามและลี้ลับอยู่ภายใน ใครที่เป็นสายโบราณคดีที่ยังไม่รู้จักถ้ำลอด บอกเลยว่าที่นี่มีสิ่งที่น่าสนใจอีกเพียบรอนักท่องเที่ยวมาเยี่ยมชม
ถ้ำลอดเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญมากในอำเภอปางมะผ้า และเป็นที่ได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวจำนวนไม่น้อย ไม่เพียงแต่ความงดงามของเหล่าหินงอกหินย้อยภายในถ้ำเท่านั้น แต่ยังเป็นแหล่งศึกษาทางโบราณคดีที่มีชื่ออีกแห่งหนึ่งในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ถ้ำลอดเป็นถ้ำเก่าแก่ที่อยู่คู่อำเภอปางมะผ้ามายาวนาน มีความยาวประมาณ 500 เมตร เป็นถ้ำที่มีแม่น้ำลางซึ่งเป็นแม่น้ำสายหลักของอำเภอปางมะผ้าลอดผ่านก่อนจะไหลไปรวมกับแม่น้ำปาย ภายในถ้ำมีจุดสนใจหลายอย่าง เริ่มจากถ้ำเสาหินที่มีความโดดเด่นคือเหล่าหินงอกหินย้อยหลายขนาด บางแห่งมีรูปร่างคล้ายน้ำตก บางแห่งย้อยลงมาจรดพื้นซึ่งมีข้อสันนิษฐานว่าอาจใช้เวลานับพันปีกว่าหินย้อยเล็กๆจะกลายเป็นเสาหินกลางถ้ำเช่นนี้ อีกหนึ่งความน่าสนใจก็คือถ้ำตุ๊กตา ที่เกิดจากหินงอกหินย้อยที่มีรูปร่างแปลกๆมีทั้งขนาดน้อยใหญ่ไล่เรียงกันไปตามบริเวณผนังถ้ำให้เกิดจินตนาการต่างๆของผู้พบเห็น แต่ส่วนมากจะมองคล้ายๆกับตุ๊กตาญี่ปุ่นอันที่มาของถ้ำตุ๊กตาแห่งนี้
ส่วนกิจกรรมที่เป็นไฮไลท์ของถ้ำลอดคือ การล่องแพสำรวจภายในถ้ำ โดยด้านในของถ้ำจะมีแพโดยสารที่ทำจากไม้ไผ่รออยู่ เป็นการล่องแพที่มีเพื่อนร่วมโลกอย่างปลาพลวงร่วมทางไปด้วยตลอดเส้นทางเป็นความบันเทิงที่ได้จากธรรมชาติล้วนๆ การล่องแพไปในความมืดของถ้ำที่มีเพียงแสงตะเกียงคอยส่องนำทาง หากมีเพื่อนร่วมทางเป็นแพลำอื่นจะดูวิบวับในความมืดเป็นความงามอีกแบบฉบับหนึ่งของการมาเยือนที่นี่
สิ้นสุดการสัญจรทางน้ำจะเป็นบริเวณปากถ้ำ ซึ่งมองเห็นธรรมชาติอันเขียวขจีรออยู่เบื้องหน้า แต่ความอลังการยังไม่จบเพียงแค่นี้ เพราะบริเวณปากถ้ำยังมีถ้ำอีกแห่งหนึ่งที่รอนักท่องเทียวไปสัมผัสกับความลี้ลับในถ้ำแห่งนี้ นั่นคือถ้ำผีแมน
การเดินทางไปสำรวจต้องลงจากแพไม้ไผ่แล้วเดินขึ้นไปอีกระยะหนึ่ง ถ้ำแห่งนี้เป็นที่โปรดปรานของนักท่องเที่ยวเชิงโบราณคดีเพราะที่นี่มีสิ่งที่น่าสนใจหลายอย่าง เมื่อหลายปีมาแล้วถ้ำผีแมนเคยค้นพบโลงศพโบราณที่มีลักษณะเป็นต้นไม้ขุดเป็นร่อง 2 ซีกประกบกันไว้ และมีร่องรอยเครื่องใช้ต่างๆในบริเวณถ้ำ จากหลักฐานดังกล่าวทำให้มีข้อสันนิษฐานว่าในอดีตถ้ำแห่งนี้อาจจะเคยเป็นที่อยู่ของพวกผีแมน หรือมนุษย์ถ้ำยุคโบราณเมื่อ 2,000 กว่าปีมาแล้ว